Μαθησιακά Αποτελέσματα
Η συμβουλευτική είναι ένα αντικείμενο της κοινωνικής εργασίας που παρέχεται στα πλαίσια που εργάζεται ο Κοινωνικός Λειτουργός. Παρέχεται με δύο τρόπους: α) από αυτούς που έχουν την συμβουλευτική ως μέρος της εργασίας τους, όπως αναφέρονται στον επαγγελματικό τους τίτλο π.χ. οι σύμβουλοι καριέρας, σύμβουλοι επαγγελματικού προσανατολισμού, σύμβουλοι γάμου, σχολικοί σύμβουλοι, οικογενειακοί σύμβουλοι, κλπ. και β) από αυτούς που χρησιμοποιούν θεραπευτικές τεχνικές. Η συμβουλευτική είναι μία διαδικασία «διαπροσωπικής επικοινωνίας μεταξύ τουλάχιστον δύο προσώπων, του συμβούλου και του συμβουλευόμενου, με αντικείμενο την επίλυση προσωπικών, κοινωνικών ή και πρακτικών ζητημάτων ή δυσκολιών που αντιμετωπίζει ο δεύτερος ή την παροχή βοήθειας για την επίτευξη ενός επιθυμητού στόχου του». Συγκεκριμένα,
α) ο σύμβουλος είναι αυτός που: «δίνει συμβουλές (σε ένα άτομο) σχετικά με τα κοινωνικά ή τα προσωπικά του προβλήματα, με ειδικό επαγγελματικό τρόπο» ή
β) Η συμβουλευτική είναι: «η διαδικασία παροχής βοήθειας και καθοδήγησης χρηστών υπηρεσιών, από ένα ειδικά εκπαιδευμένο άτομο σε επαγγελματική βάση, με σκοπό την επίλυση ατομικών, κοινωνικών ή ψυχολογικών προβλημάτων και δυσκολιών». Η παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικής απαιτεί την συγκέντρωση και αξιολόγηση πληροφοριών, την γνώση και την ανάπτυξη της προσωπικότητας του επαγγελματία, την πρακτική σε χώρους εφαρμογής της συμβουλευτικής σε άτομα, ομάδες και κοινότητες και την κριτική αξιολόγηση των περιστατικών. Επιπλέον, ο κοινωνικός λειτουργός θα πρέπει να έχει εκπαιδευτική επάρκεια, ώστε να επιλέγει από μία σειρά θεωρητικών προσεγγίσεων την κατάλληλη και να τις εφαρμόζει στην πράξη για επίλυση προβλημάτων.
Οι κοινωνικοί λειτουργοί παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες ως
α) αντικείμενο που εντάσσεται στο ρόλο τους και
β) δραστηριότητα στον προγραμματισμό της κοινωνικής φροντίδας
Στην κοινωνική εργασία οι δύο αυτοί ρόλοι έχουν συζευκτικό χαρακτήρα.
Οι διεργασίες που χρησιμοποιεί ο κοινωνικός λειτουργός όταν παρέχει συμβουλευτική, περιλαμβάνουν:
- Συνεντεύξεις με εξυπηρετούμενους και τα μέλη των οικογενειών τους
- Εκτιμήσεις προβλημάτων/αναγκών
- Ικανότητα συνεργασίας μεταξύ κοινωνικών λειτουργών και εξυπηρετούμενων
- Σχεδιασμό αντιμετώπισης του προβλήματος
- Παρεμβάσεις στην κρίση
- Αξιολογήσεις προβλημάτων/αναγκών
Τα μαθησιακά αποτελέσματα της διδασκαλίας του μαθήματος έχουν ως εξής:
- Να γνωρίσει ο φοιτητής το αντικείμενο της συμβουλευτικής
- Να διαχωρίζει τις συμβουλευτικές υπηρεσίες που παρέχει από την παροχή υπηρεσιών ή παραπομπών
- Να αποκτήσει θεωρητικές γνώσεις πάνω στη συμβουλευτική και την κοινωνική εργασία
- Να γνωρίσει τις δεξιότητες που απαιτούνται για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών
Γενικές Ικανότητες
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
- Αυτόνομη εργασία
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
- Αναγνώριση και κριτική διερεύνηση των θεμάτων που απασχολούν την κοινωνία
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
- Εισαγωγή στο αντικείμενο της συμβουλευτικής
- Η σημασία της εκπαίδευσης στην συμβουλευτική
- Θεωρητικές προσεγγίσεις της πρακτικής της συμβουλευτικής
- Το έργο, η συμβολή και τα αποτελέσματα της συμβουλευτικής
- Συμβουλευτική και άλλα επαγγέλματα
- Νεότερες προσεγγίσεις στη συμβουλευτική
- Συνθήκες που επηρεάζουν την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών (φυσικός χώρος, ιδιωτικότητα, εχεμύθεια)
- Η πρώτη συνεδρία –Συγκεντρώνοντας πληροφορίες (μη βοηθητικές συμπεριφορές όπως υπερβολική ανάκριση, παροχή συμβουλών χωρίς ακριβή εικόνα του θέματος κα.)
- Δεξιότητες/εργαλεία του συμβούλου (ενσυναίσθηση, καθοδήγηση, ανταπόκριση, αυτοαποκάλυψη, αμεσότητα, χιούμορ, αντιπαράθεση)
- Ολοκλήρωση –τερματισμός της συνεργασίας, διαχείριση του αποχωρισμού, αντιστάσεις, παρακολούθηση
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
Γραπτή τελική εξέταση που περιλαμβάνει:
- Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
- Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
- Συγκριτική αξιολόγηση στοιχείων θεωρία
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Hill, C. E. & O’Brien, K. M. (1999). Helping skills. Facilitating exploration, insight and action. WashingtonDC: American Psychological Association.
- Hough, M. (2002).A practical approach to counseling. Second edition. Pearson Education United
- Ivey,A.et al (1992). Συμβουλευτική: Μέθοδος πρακτικής προσέγγισης. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
- Ivey, A., Ivey, M. & Simek-Morgan, L. (1993). Counseling and psychotherapy: Integrating skills, theory and practice. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall.Ivey,A et al (1994).Συμβουλευτική: Βασικές δεξιότητες επιρροής. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
- Joseph, S. (2006). Positive Therapy. Hove: Routledge.
- Κακαβούλης, Α. (1999). Η συγγνώμη στις διαπροσωπικές σχέσεις. Αθήνα: Ελληνικά γράμματα.
- Καλαντζή-Αζίζι,Α. (1996). Ψυχολογική συμβουλευτική φοιτητών. Αθήνα, Ελληνικά γράμματα.
- Κασσωτάκης, Μ. (επιμ) (2003). Συμβουλευτική και επαγγελματικός προσανατολισμός. Θεωρία και πράξη. Αθήνα: Εκδόσεις Τυπωθήτω.
- Κουνενάκη –Χατζηνικολάου, Ε. (2002). Αναζήτηση Απασχόλησης. Αγορά εργασίας, επαγγελματικός προσανατολισμός, διαδικασία αναζήτησης απασχόλησης.Αθήνα: Εκδόσεις Προπομπός.
- McLeod, J. (2005). Εισαγωγή στη συμβουλευτική.Αθήνα, Μεταίχμιο.
- Mo Sapiro (1994),. Επιτυχημένη συνέντευξη σε μια βδομάδα. Αθήνα: Εκδόσεις Anubis.
- Nathan, R. & Hill, L. (2006). Επαγγελματική Συμβουλευτική. Η Συμβουλευτική Προσέγγιση της Επαγγελματικής Σταδιοδρομίας.Αθήνα: Εκδόσεις Μεταίχμιο.
- Παπάνης, Ε. & Μπαλάσα, Α. (2011). Συμβουλευτική μέσω Διαδικτύου και Επικοινωνία. Αθήνα: Εκδόσεις Αδελφοί Κυριακίδη Α.Ε.
- Πιστοφίδης, Α. (2003). Εναλλακτικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός. Αθήνα: Εκδόσεις Προπομπός.
- Proctor, G. (2002). The dynamics of power in counselling and psychotherapy: Ethics, politics & practice.
- Reynolds Welfel, E. &Patterson, L. E. (2005). The counseling process. 6e. Thomson/Brooks-Cole.
- Tilton, RS., Jackson, J. & Rigby, SC. (2001). Τεχνικές εύρεσης εργασίας και επαγγελματισμός υπαλλήλων. Αθήνα: Εκδόσεις Έλλην.
Προτεινόμενα περιοδικά
- Journal of Counseling and Development
- Adult Span Journal
- The Career Development Quarterly
- Counseling and Values:Spirituality, Ethics, and Religion in Counseling
- Counselor Education and Supervision
- Mental Ηealth and School Counselling
- International Journal of the Advancement of Counselling
- British Journal of Guidance and Counselling
- Journal of Humanistic Counseling
- Journal of Multicultural Counseling and Development
- Journal of addictions &offender counseling
- Journal of Employment Counseling