ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Hανάλυση της συμπεριφοράς είναι η επιστήμη που βασίζεται στη φιλοσοφία του θεμελιώδους συμπεριφορισμού και παρέχει τη βάση για την πειραματική ανάλυση και την επιστημονική ερμηνεία ολόκληρου του φάσματος των ψυχολογικών φαινομένων, από την αντίληψη και τη γνώση έως και την ίδια τη δημιουργική επιστημονική σκέψη. Το μάθημα αυτό εισάγει τους φοιτητές στη φιλοσοφία του θεμελιώδους συμπεριφορισμού, την πειραματική ανάλυση της συμπεριφοράς και τις εφαρμογές αυτής της προσέγγισης στην ψυχοθεραπεία, την εκπαίδευσηκαι την κοινωνική πολιτική. Μέσω της προσέγγισης αυτή, οι φοιτητές θα εμβαθύνουν στην ανάλυση της μακροπρόθεσμης σχέσης του ατόμου με τα γεγονότα του φυσικού κόσμου και θα εκπαιδευτούν στην ερμηνεία και την αιτιολόγηση μιας πληθώρας συμπεριφορών, σκέψεων και συναισθημάτων που χαρακτηρίζουν την καθημερινή ζωή του ατόμου. Θα αποκτήσουν μια πιο σφαιρική κατανόηση της διαδικασίας μέσω της οποίας οι απόψεις, οι ερμηνείες μας και οι τρόποι με τους λύνουμε προβλήματα διαμορφώνονται συνεχώς μέσα από την αλληλεπίδρασή μας με άλλους ανθρώπους καθώς και με άλλα γεγονότα του φυσικού κόσμου. Επιπρόσθετα, θα εξοικειωθούν με παρεμβάσεις ρύθμισης των κατάλληλων συνθηκών με στόχο την αλλαγή των μη επιθυμητών ψυχολογικών καταστάσεων. Τέλος, στο μάθημα αυτό αναλύεται η προέλευση των κινήτρων, των ενδιαφερόντων και των προτιμήσεων των ανθρώπων.Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:
- Κατανοούν τις βασικές αρχές των συμπεριφοριστικών θεωριών
- Κατανοούν τον τρόπο αντίληψης της συμπεριφοράς που αυτές προάγουν
- Έχουν γνώση των βασικών τεχνικών αξιοποίησης των παραπάνω θεωριών στη συμβουλευτική και την ψυχοθεραπεία
- Ερμηνεύουν την προέλευση των ατομικών κινήτρων και προτιμήσεων
- Πραγματοποιούν προγράμματα εφαρμοσμένης ανάλυσης της συμπεριφοράς
Γενικές Ικανότητες
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
- Η λανθασμένη παρουσίαση του συμπεριφορισμού ως ψυχολογία «ερεθίσματος-αντίδρασης»
- Συμπεριφοριστική μεθοδολογία: Επιστημονική παρατήρηση, πειραματική ανάλυση και εκτεταμένη ατομική ανάλυση
- Η επιστημονική ερμηνεία ψυχικών φαινομένων
- Η προκαλούμενη συμπεριφορά: η φύση της, οι εξαρτημένες μεταβλητές και οι βασικές αρχές καθορισμού της
- Τα συναισθήματα, η σεξουαλική διέγερση και άλλες εξαρτημένες αντιδράσεις στην ψυχοπαθολογία
- Η συντελεστική συμπεριφορά: η φύση της, οι εξαρτημένες μεταβλητές και οι βασικές αρχές καθορισμού της
- Hενίσχυση, η εξάλειψη της ενίσχυσης και ηεπαγωγή δράσεων
- Προγράμματα ενίσχυσης: Hμακροπρόθεσμη σχέση δράσεων-συνεπειών
- Οι συντελεστικές διακρίσεις ερεθισμάτων στα προγράμματα συνεπειών
- Αρνητική ενίσχυση και τιμωρία
- Η εφαρμοσμένη ανάλυση της συμπεριφοράς και η εφαρμογή της στη θετική υποστήριξη της συμπεριφοράς
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
Γραπτή τελική εξέταση που περιλαμβάνει:
- Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
- Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
- Συγκριτική αξιολόγηση στοιχείων θεωρίας
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Bailey, J., & Burch, M. (2013).How to think like a behavior analyst: Understanding the science that can change your life. New York: Routledge.
- Beck, J. (2016). Εισαγωγή στη Γνωστική-Συμπεριφορική Θεραπεία(Επιμέλεια: Γ. Σίμος). Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.
- Γενά, Α. (2007). Θεωρία και πράξη της ανάλυσης της συμπεριφοράς. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.
- Fisher, W.W., Piazza, C.C., & Roane, H.S. (Eds.). (2011).Handbook of applied behavior analysis. New York: Guilford Press.
- Madden, G.J., Dube, W.V., Hackenberg, T. D., Hanley, G. P., & Lattal, K. A. (2013).APA handbook of behavior analysis, Vol. 2: Translating principles into practice. American Psychological Association.
- Μέλλον, Ρ. (2013). Ψυχολογία της συμπεριφοράς. Αθήνα: Πεδίο.
- Newman, C.F. (2017). Βασικά στοιχεία επάρκειας στη Γνωστική-Συμπεριφορική Θεραπεία: Η ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού και ικανού θεραπευτή της γνωστικής συμπεριφορικής προσέγγισης(Επιμ. Π. Ρούσση, Μ. Κοσμίδου). Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.
- Skinner, B.F. (2013). Περί συμπεριφορισμού. (Επιμ. Ρ. Μέλλον). Αθήνα: Πεδίο.
- Westbrook, D., Kennerley, H., & Kirk, J. (2012). Εισαγωγή στη Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία: Τεχνικές και Εφαρμογές(Επιμ. Α. Καλαντζή-Αζίζι, Κ. Ευθυμίου). Αθήνα: Πεδίο.
Συναφή επιστημονικά περιοδικά
- Ψυχολογία
- Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Έρευνα και Θεραπεία
- HellenicJournalofPsychology
- Cognitive Behaviour Therapy
- Behavioural and Cognitive Psychotherapy
- Behavior Analysis: Research and Practice