Παπαδόπουλος Δημήτρης

H αποτελεσματικότητα ενός ομαδικού προγράμματος παρέμβασης, βασισμένου στην ενσυνειδητότητα, για την ενίσχυση της ψυχικής υγείας γονέων παιδιών με διαταραχή αυτιστικού φάσματος 

Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή  που επηρεάζει σημαντικούς τομείς της ανάπτυξης και της λειτουργικότητας των διαγνωσμένων ατόμων κατά τη διάρκεια της ζωής τους.  Οι γονείς παιδιών με ΔΑΦ έχουν αυξημένα προβλήματα ψυχικής υγείας συμπεριλαμβανομένου του άγχους και της κατάθλιψης και εμφανίζουν φτωχότερη ποιότητα ζωής και ψυχολογικής ευεξίας σε σύγκριση με τους γονείς των τυπικά αναπτυσσόμενων παιδιών, αλλά και των γονέων παιδιών με άλλες  αναπτυξιακές διαταραχές. Δεδομένων των προκλήσεων που βιώνουν οι γονείς, προκύπτει η ανάγκη να αναπτυχθούν και εφαρμοστούν αποτελεσματικές παρεμβάσεις που θα τους βοηθήσουν να ενδυναμώσουν την ψυχική τους υγεία. Ο στόχος της έρευνας είναι να εφαρμόσει και να εξετάσει την αποτελεσματικότητα ενός ομαδικού προγράμματος Γνωσιακής Συμπεριφοριστικής Θεραπείας βασισμένου σε τεχνικές ενσυνειδητότητας που στοχεύει αφενός στη μείωση του γονικού στρες, του άγχους και της κατάθλιψης και αφετέρου στην αύξηση της ευημερίας των γονέων παιδιών με ΔΑΦ στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα αυτό είναι το “Mindfulness Cognitive Therapy: An 8-Week Program to Free Yourself from Depression and Emotional Distress” των Segal, Williams & Teasdale (2014). Η μέθοδος που θα χρησιμοποιηθεί  είναι η πειραματική μελέτη παρέμβασης με προπειραματικό-μεταπειραματικό σχεδιασμό (pretest-posttest). Θα δημιουργηθούν δύο ομάδες μελέτης, η πειραματική ομάδα (που θα δεχθεί την ομαδική παρέμβαση) και η ομάδα ελέγχου (που δεν θα δεχθεί κάποια παρέμβαση). Θα συγκεντρωθεί συνολικό δείγμα 50 συμμετεχόντων (Ν=50), εκ των οποίων 30 άτομα θα αποτελέσουν την πειραματική ομάδα και 20 άτομα την ομάδα ελέγχου. Οι συμμετέχοντες της πειραματικής ομάδας θα χωριστούν σε δύο υπό-ομάδες, η κάθε μια εκ των οποίων θα περιλαμβάνει 15 συμμετέχοντες. Οι συμμετέχοντες θα συμπληρώσουν ένα αυτοσχέδιο ερωτηματολόγιο κοινωνικών και δημογραφικών παραγόντων.  Προκειμένου να διερευνηθεί η ενδεχόμενη διαφοροποίηση των δεικτών ψυχικής υγείας  των συμμετεχόντων (πριν-μετά την παρέμβαση και 1 μήνα μετά), οι γονείς θα συμπληρώσουν τα ακόλουθα ερωτηματολόγια: (1) Ερωτηματολόγιο Γονεϊκού Στρες-Σύντομη Εκδοχή (Parenting Stress Index-Short Form [PSI-SF]; Abidin, 1995), (2) Κλίμακα Κατάθλιψης, Άγχους και Στρες (Depression Anxiety and Stress Scale [DASS-21]; Lovibond & Lovibond, 1995), (3) Κλίμακα Θετικού-Αρνητικού Συναισθήματος (Positive and Negative Affect Scale [PANAS]; Watson, Clark, & Tellegen, 1988) και (4) Κλίμακα Ικανοποίησης από την Ζωή (The Satisfaction with Life Scale [SWLS]; Diener, Emmons, Larsen, & Griffin, 1985). Για την ανάλυση των δεδομένων θα χρησιμοποιηθούν μοντέλα επαναλαμβανομένων μετρήσεων ANOVA (repeated measures) για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του προγράμματος παρέμβασης στις εξαρτημένες μεταβλητές στις τρεις φάσεις: πριν την παρέμβαση (Τ0), αμέσως μετά την παρέμβαση (Τ1) και 1 μήνα μετά (T2; follow-up). Όλες οι στατιστικές αναλύσεις θα πραγματοποιηθούν χρησιμοποιώντας το IBM SPSS Statistics (έκδοση 21.0), θέτοντας ως επίπεδο σημαντικότητας p<.05. 

Keywords: Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ), Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία, ενσυνειδητότητα, γονείς παιδιών με ΔΑΦ, ψυχική υγεία 

Κατερίνα Μανιαδάκη

5/20-4-2021