Loach Ken (Λόουτς Κεν)

Ο Ken Loach είναι Άγγλος σκηνοθέτης, γεννημένος το 1936 στο Nuneaton της Κεντρικής Αγγλίας. Σπούδασε νομικά στην Οξφόρδη και ασχολήθηκε από φοιτητής με το θέατρο. Ασχολήθηκε αρχικά στη βρετανική τηλεόραση (BBC) και στη συνέχεια στράφηκε στον κινηματογράφο.

Τα έργα του θεωρούνται πρωτοπόρα και αριστουργηματικά δείγματα του καλλιτεχνικού ρεύματος του κοινωνικού ρεαλισμού. Οι ταινίες και τα ντοκιμαντέρ που έχει σκηνοθετήσει πραγματεύονται ζητήματα που αφορούν δομικά κοινωνικά προβλήματα όπως οι συνέπειες της φτώχειας, της τιμωρητικής γραφειοκρατίας και του ρατσισμού. Οι ήρωες του Ken Loach είναι άνθρωποι της καθημερινότητας που αντιμετωπίζουν τη συνθετότητα της ζωής και τις αντιφάσεις των κρατικών θεσμών με στωικότητα και εν συναίσθηση. Μέσα από τις καθημερινές ιστορίες αναδεικνύεται η ανάγκη για έμπρακτη αλληλεγγύη καθώς και η δύναμη τη ανθρωπιάς του καθημερινού ανθρώπου.

Αναγνωρίζεται ευρέως πως οι ταινίες του Ken Loach , που παραμένουν διαχρονικά κοινωνικά επίκαιρες, καταφέρνουν να ευαισθητοποιήσουν στα ζητήματα αυτά τη κοινή γνώμη. Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, Poor Cow (1967), επικεντρώνεται στα βιώματα και τις εμπειρίες μιας γυναίκας της εργατικής τάξης η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με το σύστημα δικαιοσύνης και τις κοινωνικές υπηρεσίες. Έκτοτε, ο συχνά αμφιλεγόμενος χαρακτήρας των κοινωνικών υπηρεσιών συνέχισαν να αποτελούν βασικό στοιχείο της φιλμογραφίας του.

Στη δεκαετία του 1960, ο Loach σκηνοθέτησε μια σειρά από αυτοτελείς τηλεταινίες για την τηλεοπτική ανθολογία του BBC, The Wednesday Play. Μια από αυτές τις τηλεταινίες, με τίτλο Cathy Come Home (1966), αποτύπωσε την τραγικότητα της ανεργίας και της αστεγίας, ακολουθώντας τις εμπειρίες μιας οικογένειας εργατικής τάξης στη μεταπολεμική Αγγλία. Η ταινία δημιούργησε τεράστια αίσθηση, σε μια εποχή που η Μεγάλη Βρετανία ζούσε υπό την ψευδαίσθηση πως είχε εξαλείψει τη φτώχια. Το Cathy Come Home θεωρείται η δεύτερη καλύτερη τηλεταινία όλων των εποχών στη μεγάλη Βρετανία (κατάταξη του Βρετανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου).

Η επόμενη ταινία του, με τίτλο Kes (1970), εξιστορεί τις εμπειρίες ενός αγοριού, που βιώνοντας την κακοποίηση τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο, αναζητά την ελπίδα σε μικρές στιγμές της καθημερινότητας. Με τη συγκεκριμένη ταινία έλαβε μεγάλη αναγνώριση, συμπεριλαμβανομένης μιας υποψηφιότητας για Καλύτερη Ταινία στα βραβεία του British Academy Film Awards.

Ο Loach με συνέπεια συνέχισε να εστιάζει κριτικά όσον αφορά τους θεσμούς και την οργάνωση της κοινωνίας. Η τηλεοπτική ταινία Which Side Are you On? (1984) περιέγραψε με τρόπο ρεαλιστικό και ανθρώπινο τις ζωές τον ανθρακωρύχων της Βορείας Αγγλίας, σε μια περίοδο που η βίαιή αποβιομηχανοποίηση απειλούσε την ύπαρξη ολόκληρων κοινοτήτων που είχαν ιστορικά αναπτυχθεί κοντά στα ανθρακωρυχεία. Με την ταινία Hidden Agenda (1990), ένα πολιτικό θρίλερ που διαδραματίζεται στη διαιρεμένη Βόρεια Ιρλανδία, ο σκηνοθέτης κέρδισε το βραβείο της κριτικής επιτροπής του φεστιβάλ των Καννών. Οι επόμενες δύο ταινίες του Loach αν και παρέμειναν στηριγμένες στις καθημερινές πραγματικότητες της βρετανικής εργατικής τάξης, εμπλουτίστηκαν με το στοιχείο του χιούμορ και της ευρηματικότητας των ηρώων. Το έργο του Loach συνέχισε μέχρι πρόσφατα να επιμένει αδιάκοπα στην υπεράσπιση των ανθρώπων που βιώνουν το κοινωνικό αποκλεισμό, αποκαλύπτοντας τις δυσκολίες, τις πηγές ελπίδας και τους αγώνες τους.

Ο Loach είναι έντονα πολιτικοποιημένος και στρατευμένος στα κοινωνικά κινήματα, γεγονός που αποτυπώνεται στις ταινίες του, οι οποίες λειτουργούν ως ένας μεγεθυντικός φακός της σχέσης και αλληλεπίδρασης των ατομικών προβλημάτων, των κοινωνικών προβλημάτων και των δομικών καταπιεστικών στοιχείων της οργάνωσης της κοινωνίας. Παρά την φαινομενική απαισιοδοξία, οι ταινίες του Loach εστιάζουν στην ανάγκη κοινωνικής αλλαγής. Άλλωστε και ο ίδιος παραλαμβάνοντας τον Χρυσό Φοίνικα των Καννών για την ταινία “I, Daniel Blake” δήλωσε:

«Πρέπει να μεταφέρουμε ένα μήνυμα ελπίδας. Οφείλουμε να πούμε πως ’ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός’»

Το έργο του έχει τιμηθεί πολλαπλά. Έχει κερδίσει δύο φορές τον Χρυσό Φοίνικα. Η πρώτη ήταν το 2006 για την ταινία “The Wind That Shakes the Barley” και η δεύτερη το 2016 για την ταινία “I, Daniel Blake”. Επίσης, έχει κερδίσει δύο φορές το Βραβείο Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, το 1991 με το Ριφ-Ραφ και το 1995 με το Γη και ελευθερία. Παράλληλα έχει λάβει τιμητικούς τίτλους και από αρκετά πανεπιστήμια συμπεριλαμβανομένων των University of York, Free University of Brussels, Sheffield Hallam university, Liverpool Hope university και Bath Spa university.

ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ

• 1967 Όχι δάκρυα για την Τζόι

• 1969 Κες

• 1971 Οικογενειακή ζωή

• 1979 Μπλακ Τζακ

• 1980 Ο θηροφύλακας

• 1981 Ματιές και χαμόγελα

• 1986 Πατρίδα

• 1990 Μυστική ατζέντα

• 1991 Ριφ-Ραφ

• 1993 Βροχή από πέτρες

• 1994 Ladybird, Ladybird

• 1995 Γη και ελευθερία

• 1996 Το τραγούδι της Κάρλα

• 1998 Το όνομά μου είναι Τζο

• 2000 Ψωμί και τριαντάφυλλα

• 2001 Ο Πωλ, ο Μικ και οι άλλοι

• 2002 Γλυκά δεκάξι

• 2002 Eleven Minutes, Nine Seconds, One Image: September 11

• 2004 Ένα τρυφερό φιλί

• 2005 Tickets

• 2005 McLibel

• 2006 Ο άνεμος χορεύει το κριθάρι

• 2007 To Each His Own Cinema

• 2007 Ένας ελεύθερος κόσμος…

• 2009 Looking for Eric

• 2010 Ιρλανδέζικος δρόμος

• 2012 Το μερίδιο των αγγέλων

• 2013 The Spirit of ’45

• 2014 Jimmy’s Hall

• 2016 Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ

• 2019 Δυστυχώς Απουσιάζατε