Ψυχολογία των Διαπροσωπικών Σχέσεων

 

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Οι ανθρώπινες σχέσεις αποτελούν την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης. Η κοινωνική ζωή με το πλέγμα των σχέσεων που την χαρακτηρίζει, η φιλία, οι ερωτικές σχέσεις και οι σχέσεις στο ζευγάρι αποτελούν σημαντικότατο μέρος της καθημερινής ζωής, ενώ η βίωση και η έκβασή τους είναι αποφασιστικής σημασίας για την ύπαρξη. Το μάθημα αυτό προσφέρει ένα χρήσιμο πλαίσιο κατανόησης των διαπροσωπικών σχέσεων, εκθέτοντας τα βασικά ζητήματα που απασχολούν τους ανθρώπους στις σχέσεις τους με τους άλλους. Στόχος του μαθήματος είναι αφενός η εισαγωγή στο ερευνητικό πεδίο των διαπροσωπικών σχέσεων και η παρουσίαση των παραγόντων που υπεισέρχονται στη μορφή και τη σημασία που μπορεί να λάβουν, αφετέρου η ευαισθητοποίηση σε σχετικές έννοιες και μοντέλα και η κατανόηση της θεωρίας, όπως επίσης και η δυνατότητα δημιουργικής χρήσης τους. Πιο συγκεκριμένα, το μάθημα στοχεύει στην εξοικείωση των φοιτητών με τις διαδικασίες διαμόρφωσης, διατήρησης αλλά και διάλυσης των ανθρώπινων σχέσεων είτε αυτές αφορούν στις σχέσεις φιλίας των παιδιών και των εφήβων, είτε στις ερωτικές σχέσεις των ενηλίκων, είτε στις επαγγελματικές σχέσεις. Παρουσιάζονται οι κλασικές κοινωνιοψυχολογικές θεωρίες για τη διαπροσωπική έλξη. Συζητώνται οι θεωρίες σχετικές με τη σύναψη δεσμού, την κοινωνική ανταλλαγή στις σχέσεις, τους ρόλους μέσα στη σχέση και την εξελικτική προσαρμοσιμότητα των δύο φύλων. Αναλύονται επίσης οι διεργασίες που οδηγούν σε διάλυση των σχέσεων, όπως οι συγκρούσεις, το ανικανοποίητο, οι εξωδυαδικές σχέσεις, η ζήλεια, η επιθετικότητα και η βία. Το μάθημα ολοκληρώνεται με τις θετικές και αρνητικές συνέπειες των σχέσεων αλλά και της απώλειάς τους για τη σωματική και ψυχική υγεία.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:

• Γνωρίζουν τις κεντρικές θεωρητικές προσεγγίσεις που έχουν χρησιμοποιηθεί στο πεδίο της ψυχολογίας των διαπροσωπικών σχέσεων
• Κατανοούν τους παράγοντες που συμβάλλουν στη διαμόρφωση, διατήρηση, αλλά και στη διάλυση των σχέσεων
• Αξιολογούν την επίδραση του κοινωνικών πλαισίων στις διαπροσωπικές σχέσεις
• Αντιλαμβάνονται τη σημασία των διαπροσωπικών σχέσεων στην υγεία και ψυχική υγεία του ατόμου
• Εμβαθύνουν σε διεργασίες απώλειας στα πλαίσια των στενών προσωπικών σχέσεωνΑξιολογούν κριτικά και να εφαρμόσουν (σε ένα βαθμό) θεωρίες και ευρήματα στον εργασιακό τους χώρο.

 

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
• Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας
• Διεύρυνση της ερμηνευτικής ικανότητας της ανθρώπινης συμπεριφοράς

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1. Θεωρίες για τη διαπροσωπική έλξη
2. Γνωστικές δομές και αναπαραστάσεις των διαπροσωπικών σχέσεων
3. Ο ρόλος του συναισθήματος στις διαπροσωπικές σχέσεις
4. Επικοινωνία και διαπροσωπικές σχέσεις
5. Ο ρόλος του φύλου στις διαπροσωπικές σχέσεις
6. Ο ρόλος του κοινωνικού πλαισίου στην πορεία των διαπροσωπικών σχέσεων
7. Κοινωνικά δίκτυα και διαπροσωπικές σχέσεις
8. Στρατηγικές διατήρησης των διαπροσωπικών σχέσεων
9. Διεργασίες διάλυσης των διαπροσωπικών σχέσεων
10. Ο ρόλος της διατήρησης και απώλειας των σχέσεων στην υγεία του ατόμου
11. Απώλεια και πένθος στη στενή προσωπική σχέση.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Γραπτή τελική εξέταση που περιλαμβάνει:

• Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
• Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
• Συγκριτική αξιολόγηση στοιχείων θεωρίας

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Atkinson, R.L., Atkinson, C.A., Smith, E.E., Bem, D.J., & Hoeksema, S.N. (2004). Διαπροσωπική έλξη. Στο R.L. Atkinson, C.A., Atkinson, E.E. Smith, D.J. Bem, S.N. Hoeksema (επιμ.), Εισαγωγή στην Ψυχολογία του Hilgard, τόμ. Β ́ (552-579). Αθήνα: Παπαζήση.
• Baumeister, R. (Ed.) (2001). Social psychology and human sexuality. Philadelphia, Pa: Psychology Press.
• Berscheid, E., & Regan, P. (Eds.). (2005). The psychology of interpersonal relationships. New York: Prentice Hall.
• Brunk, B.P. (2007). Σύνδεση, έλξη και στενές σχέσεις. Στο Μ. Hewstone, & W. Stroebe (Eds,), Εισαγωγή στην Κοινωνική Ψυχολογία(509-546). Αθήνα: Παπαζήση.
• Coontz, S. (2008). H ιστορία του γάμου. Αθήνα: Πυγμαλίων.
• Duck, S. & Ickles, W. (Eds.) (2000). The social psychology of personal relationships. New York: Wiley.
• Duck, St. (2004). Ανθρώπινες σχέσεις. Αθήνα: Καστανιώτη.
• Giddens, A. (2005).Η μεταμόρφωση της οικειότητας. Σεξουαλικότητα, αγάπη και ερωτισμός στις μοντέρνες κοινωνίες.Αθήνα: Πολύτροπον.
• Hendrick, K., & Hendrick, S.S. (2012). Στενές σχέσεις: Θεμελιώδη ζητήματα της ψυχολογίας των διαπροσωπικών σχέσεων (Επιμ. Π. Κορδούτης). Αθήνα: Πεδίο.
• Καφέτσιος, Κ. (2005). Δεσμός, συναίσθημα και διαπροσωπικές σχέσεις. Αθήνα: Τυπωθήτω.
• Κορδούτης, Π. (2006). Το πεδίο των στενών διαπροσωπικών σχέσεων. Στο Π. Κορδούτης και Β.Γ. Παυλόπουλος (Επιμ.) Πεδία έρευνας στην κοινωνική ψυχολογία (300-365). Αθήνα: Ατραπός.
• Miell, D. & Dallos, R. (Επιμ.) (2007). Διαπροσωπικές σχέσεις: μία συνεχής κοινωνική αλληλεπίδραση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
• Reis, H., & Rusbult, C.E. (Eds.) (2004). Close relationships. New York: Psychology Press.
• Χρηστάκης, Ν & Χαλάτσης, Π (2010). Φιλικές σχέσεις: Νοήματα και πρακτικές στις ομόφυλες και στις ετερόφυλες σχέσεις.Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά

• Ψυχολογία
• Hellenic Journal of Psychology
• Journal of Social and Personal Relationships
• Journal of Relationships Research
• Personal Relationships