Δικαστική Κοινωνική Εργασία

 

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Η Δικαστική Κοινωνική Εργασία ή Εγκληματολογική Κοινωνική Εργασία είναι μία ειδίκευση της κοινωνικής εργασίαςΕίναι η εφαρμογή των αρχών της κοινωνικής εργασίας σε θέματα και ζητήματα που άπτονται των νομικών και δικαστικών πλαισίων και περιλαμβάνουν ζητήματα επιμέλειας παιδιού, διαζυγίου, παιδικής παραμέλησης & κακοποίησης, τερματισμού των δικαιωμάτων γονικής μέριμνας, εμπειρογνωμοσύνης ή πραγματογνωμοσύνης, ενδοοικογενειακής βίας, ανήλικης παραβατικότητας καθώς και επανένταξης και θεραπείας δραστών, θυμάτων & των οικογενειών τους. Οι δικαστικοί κοινωνικοί λειτουργοί βοηθούν εξυπηρετούμενους που έχουν εκκρεμότητες με το σύστημα δικαιοσύνης. Μπορεί να εργάζονται με μέλη της οικογένειάς των παραβατών, με αυτούς που έχουν πρόσφατα αποφυλακιστεί, ή που βρίσκονται υπό παρακολούθηση μετά την αποφυλάκισή τους για την πρόληψη πιθανόν παραβάσεων των διατάξεων του νόμου, π.χ. ναρκωτικά. Επίσης, οι κοινωνικοί λειτουργοί παρακολουθούν άτομα που πάσχουν από ψυχικές νόσους που έχουν ως αποτέλεσμα παραβατικές πράξεις. Οι κοινωνικοί λειτουργοί είναι σε θέση να προτείνουν υπηρεσίες και τεχνικές αποκατάστασης και επανένταξης ή να υποστηρίξουν τα μέλη της οικογένειας που έχουν πληγεί από τις πράξεις του παραβάτη.

Οι ρόλοι που αναλαμβάνουν οι κοινωνικοί λειτουργοί εντός του συστήματος δικαιοσύνης είναι η συμβουλευτική και η κηδεμονία, η βοήθεια προς άτομα που είναι θύματα εμπορίας παράνομου σεξ, η επιμελητεία ανηλίκων, η συνηγορία υπέρ των θυμάτων βίας, διαζύγιου κα.. Στο δικανικό σύστημα, υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ των παρεμβάσεων που αφορούν παιδιά καιαυτών που αφορούν ενήλικες. Τα παιδιά ιδιαίτερα, δεν «δικάζονται» με τους ίδιους κανόνες δικαίου, γι αυτό και υπάρχει εξειδίκευση των κοινωνικών λειτουργών ανάλογα με το αντικείμενο. Αυτό απεικονίζεται και στις γνώσεις που λαμβάνουν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους οι φοιτητές.Οι κοινωνικοί λειτουργοί διαδραματίζουν ένα κεντρικό ρόλο στην ποινική δικαιοσύνη, συμπεριλαμβανομένων των ακόλουθων πρακτικών:

• Λειτουργούν ως αξιολογητές και εξετάζουν τις συνθήκες οικιακής βίας, παιδικής κακοποίησης και κακοποίησης ηλικιωμένων
• Παρέχουν πληροφορίες στα δικαστήρια που επιτρέπουν στο δικαστήριο να λάβει αποφάσεις πχ. για την κηδεμονία ενός παιδιού
• Δουλεύουν με νέους που βρίσκονται σε κίνδυνο, τους ενισχύουν και τους εντάσσουν σε προγράμματα που θα τους βοηθήσουν να αποφύγουν την φυλακή
• Παρέχουν κλινικό έργο και υπηρεσίες διαχείρισης στα θύματα και στους θύτες μέσα από το δικανικό σύστημα
• Παρέχουν κλινική αξιολόγηση και συμβουλευτικές υπηρεσίες για φυλακισμένους και τα θύματα αυτών
• Παρέχουν κλινικές υπηρεσίες και διαχείριση προβλημάτων για φυλακισμένους και τις οικογένειές τους πριν και μετά την αποφυλάκιση τους, με σκοπό να διευκολύνουν την μετάβασή τους πίσω στην κοινότητά τους και στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους
• Συνηγορούν υπέρ των εξυπηρετούμενων τους
• Συνεργάζονται με τους εισαγγελείς και συντάσσουν εκθέσεις κοινωνικού ιστορικού προκειμένου να λάβουν αποφάσεις.
• Λειτουργούν ως μεσολαβητές στη διευθέτηση θεμάτων των θυμάτων και των θητών.
• Βοηθούν τα άτομα να ανταπεξέλθουν στο σύνθετο νομικό σύστημα και στην απονομή δικαιοσύνης.
• Γράφουν εκθέσεις για το δικαστήριο και συγκεντρώνουν φακέλους με αποδείξεις.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους και θα αποκτήσουν βαθύτερη κατανόηση σχετικά μετα εξής:

• Τα πεδία εφαρμογής της δικαστικής κοινωνικής εργασίας
• Τις αστικές και ποινικές νομικές διαδικασίες που συμμετέχουν οι κοινωνικοί λειτουργοί
• Τον πολύπλευρο ρόλο των δικαστικών κοινωνικών λειτουργών αναφορικά με την παροχή κλινικής πρακτικής, πραγματογνωμοσύνης
• Τη δεοντολογία και τις προκλήσεις
• Τις αιτίες και τις συνέπειες της εγκληματικότητας
• Τους τρόπους παρέμβασης, επανένταξης και μεταχείρισης δραστών, θυμάτων & των οικογενειών τους
• Να παρακολουθούν τους νέους παραβάτες από την ηλικία των 16 και άνω στην ένταξή τουςστην κοινότητα
• Να γράφουν εκθέσεις για τα δικαστήρια και να βοηθούν στον καθορισμό ή στη μείωση των ποινών από τους δικαστές και
• Να παρέχουν επίβλεψη εκπροσωπώντας το κράτος για μεγάλο χρονικό διάστημα για παραβάτες που έχουν απελευθερωθεί από τη φυλακή
• Να εργάζονται με την οικογένεια του παραβάτη με σκοπό να διασφαλίσουν την ευημερία της οικογένειας

Σε τοπικό επίπεδο θα μπορούν να στελεχώσουν υπηρεσίες που υποστηρίζουν αποφυλακισμένους, να παρακολουθούν οικογένειες που έχουν ιστορικό παραβατικότητας, να συντάσσουν εκθέσεις κοινωνικού ιστορικού για το δικαστήριο, να ενθαρρύνουν στην εύρεση εργασίας καινα δημιουργούν προγράμματα για χρήστες ουσιών. Θα είναι επίσης ικανοί να συγγράφουν εκθέσεις αξιολόγησης όσον αφορά στο πότε ένας παραβάτης είναι έτοιμος να επιστρέψει στην κοινότητα, να παρέχουν επίβλεψη και κατεύθυνση για να μειώσουν τον κίνδυνο επανάληψης της παραβατικής συμπεριφοράς απέναντι στους άλλους, καθώς επίσης και την παροχή ευκαιριών για εργασία με αμοιβή ή χωρίς αμοιβή.Επίσης, θα είναι έτοιμοι για να συνεργαστούν στενά με πολλούς οργανισμούς και άλλες υπηρεσίες, όπως ψυχικής υγείας, υγείας, τον εθελοντικό τομέα και άλλους παρόχους που συνεργάζονται με το δικαστικό σύστημα.

 

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Αυτόνομη εργασία
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
• Αναγνώριση και κριτική διερεύνηση των θεμάτων που απασχολούν την κοινωνία

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1. Εισαγωγή στο αντικείμενο και τους σκοπούς της δικαστικής κοινωνικής εργασίας
2. Η Δικαστική Κοινωνική Εργασία στην Ελλάδα. Το σωφρονιστικό σύστημα: Ιστορική αναδρομή –ιδρυματισμός –στιγματισμός
3. Η σημασία της δικαστικής κοινωνικής εργασίας για την αντιμετώπιση της παραβατικότητας. Ανήλικοι δράστες και παρέμβαση στις φυλακές, ανήλικοι δράστες και παρέμβαση στην κοινότητα
4. Θεωρητικές προσεγγίσεις της Δικαστικής Κοινωνικής Εργασίας (αιτίες της παραβατικότητας).Η έννοια της εγκληματικής δικαιοσύνης
5. Κοινωνική εργασία με παραβάτες ανηλίκους και ενηλίκους, αντικείμενα παρέμβασης
6. Εισαγγελικές παραγγελίες, δεοντολογία, όρια στην εκτέλεση εισαγγελικών παραγγελιών και σύνταξη εκθέσεων για το δικαστήριο
7. Κακοποίηση & παραμέληση παιδιών και ενηλίκων: Διερεύνηση –Διάγνωση & Διαχείριση
8. Ενδοοικογενειακή βία, παρέμβαση σε δράστες και θύματα και στις οικογένειές τους, Αξιολόγηση κινδύνων επανάληψης παραβατικών συμπεριφορών
9. Σεξουαλική κακοποίηση
10. Δικαστική Κοινωνική εργασία & ψυχική υγεία, ψυχικές διαταραχές & εγκληματικότητα, μεταχείριση κρατουμένων με ψυχικές διαταραχές
11. Ποινική διαμεσολάβηση, επιμελητεία, πραγματογνωμοσύνες και τεχνικές συνέντευξης
12. Εύρεση εργασίας και ψυχοκοινωνική αποκατάσταση παραβατών
13. Μελέτες και παραδείγματα παρεμβάσεων

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Γραπτή τελική εξέταση που περιλαμβάνει:

• Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
• Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
• Συγκριτική αξιολόγηση στοιχείων θεωρίας

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Barker, R. L. & Branson, D. M. (2003). Forensic social work: Legal aspects of professional practice(2nd ed.). Binghamton, NY: Haworth Press.
• Bartlett, H. M. (1958). Working definition of social work practice. Social Work, 3(2),5–8.
• Beckett, J. O. & Johnson, H. C. (1995). Human development. In R. L. Edwards &J. G. Hopps (Eds.), Encyclopedia of social work(pp. 1385–1405). Washington,DC: NationalAssociation of Social Workers Press.
• Brownell, P. & Roberts, A. L. (2002). A century of social work in criminal justice and correctional settings. Journal of Offender Rehabilitation, 35(2), 1–17.
• Burns, B. J., & Goldman, S. K. (Eds.). (1999). Promising practices in wraparound for children with serious emotional disturbance and their families. In Systems of care: Promising practices in children’s mental health, 1998 Series: Vol. 4.Washington, DC: Center for Effective Collaboration and Practice, American Institutes for Research.
• Center on Juvenile & Criminal Justice. (1999). Second chances: Giving kids a chance to make a better choice. Retrieved on July 27, 2007, from http://www.cjcj.org=pubs=archive.php
• Finn, H. L., & Jacobson, M. (2007). Just practice: A social justice approach to social work(2nd ed.). Peosta, IA: Eddie Bowers Publishing Co.
• Graham, J. R. & Barter, K. (1999). Collaboration: A social work practice method. Families in Society, 80(1), 6–13.
• Gumz, E. (2004). American social work, corrections and restorative justice: An appraisal. International. Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 48, 449–460.
• Henngeler, S. W., Schoenwald, S. K., Borduin, C. M., Rowland, M. D. & Cunningham, P. B. (1998). Multisystemic treatment of antisocial behavior in children and adolescents. New York: Guilford Press.
• Hughes, D. S. & O’Neal, B. C. (1983). A survey of current forensic social work. Social Work, 32, 393–394.
• Killian, M. L., & Maschi, T. (2009). A history of forensic social work in the United States. In T. Maschi, C. Bradley, & K. Ward (Eds.), Forensic social work: Psychosocial and legal issues across diverse practice settings(pp. 11–21). New York: Springer Publishing Company.
• Martinson, R. (1974). What works? Questions and answers about prisonreform. Public Interest, 35, 22–54.
• Maschi, T., Bradley, C., & Ward, K. (Eds.) (2009). Forensic social work: Psychosocial and legal issues in diverse practice settings. New York: Springer Publishing Company.
• Maschi, T., Violette, N., Scotto Rosato, N., & Ristow, J. (2009). Juvenile justice and social work. In T. Maschi, C. Bradley, & K. Ward (Eds.), Forensic social work: Psychosocial and legal issues across diverse practice settings (pp. 231–254). New York: Springer Publishing Company.
• National Association of Social Workers. (1999a). Code of ethics of the National Association of Social Workers. Washington, DC: NASW Press.
• National Organization of Forensic Social Work. (1997). What is forensic social work? Retrieved on May 9, 2007, from http://www.nofsw.org/
• Nelson, B. J. (1984). Making an issue of child abuse: Political agenda setting for social problems. Chicago: University of Chicago Press.
• Roberts, A. R. (Ed.). (2004). Juvenile justice sourcebook: Past, present, and future. New York: Oxford University Press.
• Roberts, A. R., & Brownell, P. (1999). A century of forensic social work: Bridging the past to the present. Social Work, 44, 359–369.
• Roberts, A. R., & Springer, D. W. (2008). Social work in juvenile justice and criminal justice settings(3rd ed.). Springfield, IL: Charles C. Thomas.
• Saltzman, A., & Furman, R. (1999). Law in social work practice(2nd ed.). Belmont, CA: Wadsworth Publishers.
• Schroeder, L. O. (1997). The legal environment of social work(2nd ed.). Washington, DC: NASW Press.
• Van Wormer, K. (2009). Restorative justice. In T. Maschi, C. Bradley, & K. Ward (Eds.), Forensic social work: Psychosocial and legal issues across diverse practice settings(pp. 11–21). New York: Springer Publishing Company.
• Winterfield, L., Lindquist, C., & Brumbaugh, S. (2007). The multi-site evaluation of the Serious and Violent Offender Reentry Initiative. Washington, DC: Urban Institute. Retrieved July 5, 2008, from http://www.svorievaluation.org/%5Cdocuments%5Creports%5CRRIA_2007_Adult_Sustainability.pdf
• Wronka, J. (2008). Human rights. In T. Mizrahi & L. E. Davis (Eds.), Encyclopedia of social work (pp. 425–429).Washington, DC: National Association of SocialWorkers.
• Zastrow, C. H., & Kirst-Ashman, K. K. (2009). Understanding human behavior and the social environment (8th ed.). Belmont, CA: Brooks=Cole-Thompson Learning.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά

• Families and Society
• Journal of Forensic Mental Health
• Journal of Offender Rehabilitation
• Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology,
• Journal of Social Work
• Public Interest